Một đôi giày chạy bộ có rất nhiều thuật ngữ đi kèm, tương ứng với các bộ phận, chức năng khác nhau của đôi giày. Hãy cùng runningstore.vn tìm hiểu các thuật ngữ của giày chạy bộ.
Các thuật ngữ cần biết trong một đôi giày chạy bộ chính hãng.
“Upper” (Thân trên)
Nói đến các thuật ngữ của giày chạy bộ, đầu tiên phải kể đến bộ phận được quan tâm hàng đầu: “Upper”. Upper của một đôi giày chạy bộ là tổ hợp các bộ phận bao bọc phần trên cùng của bàn chân, bao gồm:
- Overlays (phần bao phủ) – Sử dụng các sợi tổng hợp được đan chéo để hỗ trợ và gia cố.
- Heel Counter (đệm lót gót giày) – vật cứng hoặc nửa cứng đặt tại gót chân để cố định chân tại chỗ.
- Collar (cổ giày) – Tấm đệm bằng xốp bao quanh hai bên và phía sau của giày, giúp giữ chân tại chỗ.
- Toe-box – Phần trước của thân trên, tạo ra không gian phía trên và xung quanh các ngón chân. Phần toe-box của đôi giày chạy bộ nên rộng rãi để cho phép bàn chân thoải mái cử động.
- Last (khuôn giày) – Phần khuôn giày (cốt giày) như một chiếc khung được gắn với đế giữa. Nó được đúc để phù hợp với trọng lượng cơ thể và chiều rộng của mỗi size giày cụ thể. Có ba loại khuôn khác nhau: slip (trơn), strobel và combination (kết hợp).
Các loại khuôn giày chạy bộ
- Slip – Ở loại này, phần thân trên sẽ bao bọc quanh phần đáy của khuôn giày, sau đó được khâu lại với nhau ở trung tâm.
- Strobel – Phần thân trên được gắn với vật liệu mỏng theo mô hình hoặc hình dạng của đế giữa. Khuôn Strobel truyền thống sử dụng một chất liệu vải mỏng, trong khi biến thể mới sử dụng một tấm EVA mỏng, cho cảm giác êm ái hơn.
- Combination (kết hợp) – Khuôn kết hợp kiểu truyền thống gắn phần thân trên với một tấm fiberboard (tấm xơ ép từ vật liệu tổng hợp) ở phía sau của giày và phía trước là kiểu khuôn trượt hoặc khuôn Strobel. Biến thể mới hơn thì ngược lại, sử dụng một tấm EVA ở phía sau của chiếc giày trong khi phía trước là khuôn trượt hoặc khuôn Strobel.
Midsole (Đế giữa) là gì?
Midsole (phần đế giữa) cũng là một thuật ngữ phổ biến trong số các thuật ngữ của giày chạy bộ, Midsole thường được làm từ nhựa nhưng mang lại cảm giác như một tấm xốp hay cao su. Tỉ lệ thành phần của đế giữa quyết định độ bền hoặc tuổi thọ của đôi giày chạy bộ đó, cũng như chất lượng của cuộc chạy. Công nghệ đệm (cushioning) và kiểm soát độ lật trong (pronation) cũng nằm ở phần này.
- Nén đúc EVA – Là chất liệu làm đế giữa phổ biến nhất. EVA là viết tắt của ethylene vinyl acetate, một vật liệu tổng hợp từ hai loại chất dẻo.
- Polyurethane – Một loại chất liệu trông như nhựa hoặc cao su, được sử dụng trong midsole. Polyurethane không được sử dụng phổ biến như EVA để sản xuất giày chạy bộ chính hãng vì nó có khối lượng nặng hơn và chắc hơn.
- Durometer (Độ cứng) – Là độ bền của đế giữa khi chống lại sự lõm tác động bởi việc chạy trên đường, được mô phỏng trong thang đo độ cứng. Độ cứng càng cao, đế giữa càng rắn và đàn hồi.
- Cushioning device (Thiết bị đệm) – thiết bị đệm được đặt ở gót chân và ngón chân cái để hấp thụ sốc và chống lại lực nén. Mỗi nhà sản xuất giày thể thao chính hãng sản xuất các loại thiết bị đệm độc đáo khác nhau, nhưng chức năng của nó thì tương tự như nhau.
- Dual or multi-density Midsole (Đế kép/đa điểm) – Đế giữa thường được làm với tỉ lệ và mật độ vật chất ở các phần khác nhau để tăng khả năng thăng bằng, giảm rủi ro ngã. Loại đế có hai phần tỉ lệ mật độ khác nhau của chất liệu gọi là dual-density và nhiều hơn hai là multi-density.
- Medial Post (Trụ giữa) – Một thiết bị nằm ở giữa, hoặc bên trong, là một phần của chiếc giày chạy bộ. Trụ đó được đặt trong giày để làm giảm sự lật trong. Thông thường, trụ được làm bằng nhựa.
- Thermal Plastic (nhựa nhiệt) – Được sử dụng để thay thế hoặc hỗ trợ vật liệu làm đế. Thông thường, nhựa nhiệt được gắn ở phía dưới cùng của đế, giữa bàn chân. Chất liệu nhựa nhiệt cũng có thể được sử dụng trong cấu trúc đế giữa để giảm sự lật trong (over-pronation).
Outsole (đế ngoài) là gì?
Thường được làm bằng cao su, đế ngoài chính là phần đáy của giày chạy bộ, lộ ra ngoài. Nó cung cấp lực kéo cho đôi chân khi chạy và góp phần thể hiện độ xoắn, độ cứng và độ dẻo dai của đôi giày chạy bộc chính hãng. Outsole cũng là một thuật giày chạy bộ được nhiều người sử dụng.
- Cao su Carbon – Loại hợp chất cao su bền tạo nên phần lớn các loại đế giày chạy bộ.
- Cao su thổi – Loại cao su được bơm thêm không khí nên nhẹ hơn, mềm hơn và linh hoạt hơn so với cao su truyền thống. Cao su thổi thường được dùng ở vị trí ngón chân cái. Nó tạo cảm giác tuyệt vời, nhưng lại ít bền hơn cao su carbon.
- Hình dáng – Phần đế ngoài có đủ loại hình dạng từ cong đến thẳng. Đế cong có xu hướng ít ổn định, và sử dụng tốt nhất cho người chạy có bàn chân phẳng bình thường (neutral) và người chạy bàn chân nghiêng vào trong (supinators), trong khi đế giày thẳng, cứng phù hợp với người có bàn chân nghiêng ra ngoài khi chạy (overpronators).
